Pentimento

Pentimento betekent 'berouw' of 'verandering' in het Italiaans. Een pentimento is de zichtbare verandering in een schilderij of tekening. Een andere benaming voor zulke verbeteringen is het Franse woord voor berouw: 'repentir'. Sommige pentimenti zijn met het blote oog te zien, doordat de bovenste verflaag, die de verandering bedekte, in de loop der tijd transparant is geworden. Andere kunnen door bijvoorbeeld röntgenfoto's zichtbaar worden gemaakt. Pentimenti geven inzicht in het ontstaan van een kunstwerk en laten zien hoe een kunstenaar werkte. Van Jan Steen en Rembrandt is bijvoorbeeld bekend dat ze veel wijzigden tijdens het schilderen. Als de veranderingen erg groot zijn, spreken we eerder van een overschildering.